در گذشته عمدتا برای ساخت‌وساز ساختمان‌ها از آجر استفاده می‌کردند، اما توسعه و پیشرفت دانش و فناوری در حوزه ساختمان‌سازی منجر به تولید بلوک‌های سیمانی شد. این اتفاق موجب شد که کارفرمایان دچار تردید شوند که آجر بهتر است یا بلوک سیمانی؟ برای پاسخ‌دهی به این سؤال نیاز است که مزایا و معایب هر دو نوع مصالح را مورد بررسی قرار دهید تا بتوانید تصمیم‌گیری هوشمندانه‌تری داشته باشید. در ادامه به‌طور کامل به بررسی اینکه آجر بلوکی بهتر است یا بلوک سیمانی می‌پردازیم و پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
آجر چیست؟
آجر از جمله مصالح ساختمانی خیلی قدیمی است که برای تولید آن گل را می‌پزند و در اندازه و شکل‌های مختلف تولید می‌کنند. دسته‌بندی آجرها بر اساس مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها انجام می‌شود و از جمله آن‌ها می‌توان به آجر شیستی، شیلی، رسی، ماسه آهکی و … اشاره کرد. عمدتاً از آجرها در فرآیند ساخت بخش‌های کف‌پوشی، کف‌سازی، نماسازی، دیوار چینی و کرسی‌چینی استفاده می‌شود.
بلوک سیمانی چیست؟
بخش عمده‌ای از مواد تشکیل‌دهنده بلوک سیمانی را سیمان تشکیل می‌دهد و در ساخت آن از متریال دیگری مانند شن، ماسه و آب نیز استفاده می‌شود. بلوک‌های سیمانی در وزن‌های سبک، نیمه‌سبک و سنگین و در ابعاد مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شوند. این نوع مصالح عمدتاً به‌عنوان جایگزینی برای آجر بلوکی در دیوارچینی ساختمان و ساخت سنگدال بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای آجر
آجر با توجه به ساختار و ویژگی‌هایی که دارد دارای مزیت‌های بسیاری است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آجر دارای جرم حرارتی خیلی بالایی است و نسبت به بلوک‌های سیمانی گرمای بیشتری را می‌تواند جذب کند. آجرها در طول روز گرما را جذب می‌کنند و در شب آن را آزاد می‌نمایند، از این رو آجر می‌تواند انتخاب ایده‌آلی برای دیوارچینی باشد، زیرا بنا را در تابستان خنک و در زمستان گرم نگه می‌دارد.
- آزمایشات صورت‌گرفته نشان می‌دهد که آجرهای سنتی قرمز رنگ نسبت به سایر مدل‌ها دارای دوام و ماندگاری بیشتری است. از این‌رو ساختمان‌هایی که با استفاده از این آجرها ساخته می‌شوند نسبت به ساختمان‌های بنا شده با بلوک‌های توخالی از مقاومت بیشتری برخوردارند. اما میزان دوام بلوک‌ها به نحوه نگهداری از آن‌ها بستگی دارد.
- یکی دیگر از مزایای آجر بلوکی این است که دوستدار محیط‌زیست هستند و به‌سادگی بازیافت می‌شوند. اما بلوک‌ها خیلی قابلیت بازیافت ندارند.
- آجرها در مقابل حریق از مقاومت بالایی برخوردار هستند، زیرا مواد خاکی که در ساخت آن‌ها به کار رفته به شکل فشرده در کنار هم قرار گرفته‌اند. فشردگی زیادی که میان اجزای سازنده آجر وجود دارد مانع از پخش شدن احتراق می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که آجرها در مقایسه با بلوک‌ها بیشتر می‌توانند در برابر آتش‌سوزی‌های سنگین دوام بیاورند.
- معمولا در ساخت‌وساز با آجرها، برخلاف بلوک‌های سیمانی، نیازی به تعمیر و نگهداری منظم وجود ندارد. اما سازه‌های ساخته‌شده با بلوک معمولا پس از گذشت چند سال دچار خوردگی شده و به تعمیر و بازسازی نیاز پیدا می‌کنند. به همین دلیل در ساخت نیوجرسی بتنی در تهران نیز عمدتا از آجر استفاده می‌شود.
مزایای بلوک سیمانی
ورود بلوک‌های سیمانی به عرصه ساخت‌وساز موجب شد که سازندگان و پیمانکاران یک مصالح ساختمانی دیگر نیز در دسترس داشته باشند. بلوک‌های سیمانی در مقایسه با آجر بلوکی دارای مزیت‌های بیشتری هستند، به همین دلیل مورد توجه کارفرمایان قرار گرفته‌اند. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یکی از اصلی‌ترین مزایایی که موجب می‌شود از این نوع مصالح در فرآیند ساخت‌وساز بیشتر استفاده کنند، ارزان بودن قیمت بلوک سبک در مقایسه با آجر است. به‌طوری‌که هزینه نهایی ساخت یک دیوار ایجاد شده با بلوک سیمانی حدود یک‌سوم هزینه نهایی دیوار آجری است.
- بلوک‌های AAC در مقایسه با آجرهای قرمز سبک‌تر هستند و دوام و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند.
- بلوک‌های سیمانی در برابر زلزله و سایر بلایای طبیعی دارای مقاومت بیشتری نسبت به آجر هستند.
- از دیگر مزیت‌های بلوک‌های سیمانی می‌توان به صرفه‌جویی در کل فضا اشاره کرد، زیرا این نوع مصالح دارای عرض کمتری هستند و موجب می‌شوند به فضای لازم برای دیوارهای ساختمان افزوده شود.
- بلوک‌های سیمانی عایق صدای بسیار خوبی هستند، به همین دلیل برای تولید سازه‌هایی که نزدیک جاده و مراکز صنعتی هستند بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌عبارتی در مواقعی که ایجاد عایق صوتی بیشتری نیاز است، به سراغ بلوک سیمانی می روند.
انواع آجر و بلوک سیمانی
همان‌طور که اشاره شد، آجر و بلوک سیمانی از جمله مصالح سنتی هستند که هر یک از مزایا، معایب و کاربردهای خاصی برخوردارند و دارای مدل‌های مختلفی هستند. به‌طورکلی می‌توان انواع آجرها را بر اساس کاربردی که دارند به مدل‌های زیر تقسیم‌بندی نمود:
لعاب‌دار
این مدل آجر دارای مقاومت بالایی در برابر رطوبت، تغییرات آب‌وهوایی، مواد شیمیایی، فرسایش و هوازدگی است و به همین دلیل معمولا برای دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماشینی
آجر بلوکی ماشینی به دلیل حفره‌هایی که دارد از استحکام خیلی بالایی برخوردار است و عمدتا در دیوارچینی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماسه آهکی
این نوع مصالح ساختمانی از مقاومت فشاری بالا و عایق حرارتی عالی به جهت وجود سیلیکات کلسیم در ساختار آن برخوردار است، به همین دلیل در پی‌سازی ساختمان عمدتاً به کار می‌رود. بنابراین می‌توان گفت بخشی از قیمت نیوجرسی بتنی به هزینه آجر ماسه آهکی به‌کاررفته در آن مربوط می‌شود.
نما
این نوع آجرها دارای ظاهری زیبا هستند و مقاومت بالایی در برابر گرما، نفوذ رطوبت و آب دارند، به همین دلیل برای نمای بیرونی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سفالی
ویژگی‌هایی چون عایق صوتی و حرارتی، پایداری بالا و وزن سبک موجب شده این آجرها عمدتا در ساخت تیغه جداکننده و دیوارهای غیر باربر به کار روند.
بلوک‌های بتنی نیز از تنوع مدلی بالایی برخوردارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بلوک سیمانی سنگین
این نوع بلوک بتنی از مقاومت بالایی برخوردار بوده و عایق صوتی و حرارتی خوبی است. از این‌رو در ساخت طبقات منفی و دیوارهای دور سازه کاربرد دارد.
- بلوک سیمانی سبک
این نوع بلوک سیمانی دارای کمترین میزان پرتی، مقاومت حرارتی بالا و مناسب برای دیوارهای بیرونی و داخلی است.
- بلوک پلی‌استایرن
بلوک‌های پلی‌استایرن کاملا آکوستیک بوده و دارای قیمت بالایی هستند.
- بلوک سیمانی سقفی
گزینه مناسبی برای سقف‌چینی انواع ساختمان‌ها.
در نهایت آجر بهتر است یا بلوک سیمانی؟
اکنون با توجه به آنچه که در بخش‌های قبلی در مورد مزایای آجر بلوکی و بلوک سیمانی مطرح شد، می‌توانیم راحت به این سؤال پاسخ دهیم که کدام یک گزینه مناسب‌تری است؟ در صورتی که عایق صدا و مقاومت در برابر زلزله برایتان از اهمیت بیشتری برخوردار است، باید بلوک‌های سیمانی را انتخاب کنید. اما اگر به دنبال یک مصالح ساختمانی با طول عمر بالا هستید، قطعا آجر پیشنهاد بهتری خواهد بود. موضوع دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، مقدار هزینه مورد نظرتان است.
اگر می‌خواهید در هزینه‌های ساخت‌وساز صرفه‌جویی کنید و آن را کاهش دهید، بلوک سیمانی یا بتنی نسبت به آجر گزینه بهتری خواهد بود. به‌طورکلی برای داشتن یک تصمیم‌گیری بهتر نیاز است که ابتدا تمامی شرایط پروژه خود را ارزیابی کنید و در نهایت با توجه به آن برای خرید بهترین مصالح اقدام نمایید. به این ترتیب می‌توانید ضمن ساخت سازهای با استحکام بالا، هزینه‌های خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید.