سال‌های طولانی است که از بتن برای فرآیندها و ساخت سازه‌های مختلف استفاده می‌کنند. اما با این وجود، روش استفاده از بتن، ترکیب مواد و همچنین غلظت آن با توجه به هر سازه‌ای متفاوت است. به همین علت در اکثر سطوح به جای بتن از شاتکریت استفاده می‌کنند که ماده‌ای پرکاربرد در ساختمان‌سازی است. اگر می‌خواهید بدانید شاتکریت چیست و چه مزایایی دارد پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
شاتکریت چیست؟
شاتکریت به عملیات پاشش بتن و مصالح خشک یا تر بر روی سطوح مختلف می‌گویند. این پروسه عمدتا با سرعت بالایی انجام می‌شود و همین سرعت زیاد موجب متراکم شدن مصالح و چسبیدن آن‌ها به سطوح می‌گردد. اما در صورتی که بخواهیم شاتکریت را به عنوان یک ماده معرفی کنیم، به ترکیبی از سیمان، آب، سنگدانه و مواد اضافی شاتکریت می‌گویند.
انواع شاتکریت
به طور کلی این ماده به دو نوع خشک و تر تقسیم‌بندی می‌شود که هر یک با توجه به ویژگی‌ها و مزایا دارای کاربردهای مختلفی هستند.
شاتکریت مخلوط تر
در این روش تمامی مواد از جمله آب قبل از ورود به شیلنگ با یکدیگر مخلوط می‌شوند. در موقعیت‌هایی که مقاومت فشاری بالا بسیار حائز اهمیت است از شاتکریت مخلوط تر استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، این ماده می‌تواند گزینه مناسبی برای ساخت سنگدال بتنی باشد.
از مهم‌ترین مزیت‌های این روش می‌توان به هزینه فرآیند کمتر، نیروی کار مورد نیاز کمتر، عملیات پاشش آسان‌تر و کنترل دقیق‌تر محتوای مخلوط و اضافه کردن مواد افزودنی بر اساس نیاز اشاره کرد. البته در کنار تمامی مزایای شاتکریت، این روش معایبی نیز مانند مقاومت کششی کمتر، هدر رفتن مواد و نیاز به کنترل زیاد حمل‌ونقل مخلوط دارد که نباید از آن‌ها صرف‌نظر کرد.
شاتکریت مخلوط خشک
نوعی دیگر از شاتکریت، مخلوط خشک است که در مرحله آخر هنگام خروج مواد، آب مورد نیاز از سرنازل به آن افزوده می‌شود. معمولا برای کارهای تعمیراتی و راه‌های کمتر از ۱۰ cm از این روش استفاده می‌کنند. این روش نیز مزیت‌هایی مانند حمل‌ونقل آسان در مسافت‌های زیاد، هزینه مناسب نسبت به مدل تر و داشتن ضایعات کمتر دارد. از معایب آن نیز می‌توان به عملیات اسپری بتن سخت، نیاز به نیروی انسانی با تجربه برای کنترل مقدار آب، انتشار گرد و غبار زیاد، هزینه بالا، هدر رفتن بخش قابل‌توجهی از ملات به علت نچسبیدن و هیدراته نشدن و … اشاره کرد.
مواد تشکیل‌دهنده بتن شاتکریت
بتن شاتکریت ترکیبی از سه ماده اصلی سیمان، سنگدانه‌ها، مواد افزودنی شیمیایی و همچنین آب است. آبی که در ترکیب بتن استفاده می‌شود نباید حاوی روغن، گریس، کلرایدها، شکر، نمک و سولفات‌ها باشد زیرا موجب می‌شوند فرآیند هیدارسیون کند شود و یا تسریع یابد.
در ترکیب این بتن، افزودنی‌های متفاوتی نیز به کار می‌رود که هر یک ویژگی‌های خاصی دارند. اما به طور کلی این افزودنی‌ها به منظور متوازن کردن مقدار ریزدانه‌های مورد نیاز، بهبود دوام و پایایی، افزایش ظرفیت نگهداری آب در بتن، روانکاری، بهینه‌سازی قیمت و جایگزینی بخشی از سیمان و زودگیر کردن بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
عوامل موثر بر کیفیت شاتکریت
عوامل متعددی در تعیین مشخصات نیوجرسی بتنی و کیفیت شاتکریت نقش دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
طرح اختلاط شاتکریت
مشخصات فنی شاتکریت براساس طرح اختلاط آن یا به عبارتی نحوه و نسبت مخلوط کردن ماسه، سیمان و سنگدانه تعیین می‌شود. سنگدانه‌ها با توجه به کاربرد دارای اندازه‌های مختلفی هستند. اما به طور کلی هرچقدر که مشخصات فنی شاتکریت منطبق بر استانداردها باشد، لایه تولید شده از توان استحکامی و دینامیکی بالاتری برخوردار خواهد بود.
نحوه اجرا
از دیگر عوامل موثر بر کیفیت شاتکریت می‌توان به تجربه اپراتور، نحوه پاشش و سرعت نازل اشاره کرد. در واقع ماهر بودن اپراتور نه تنها بر کیفیت بتن موثر است بلکه مقدار مواد مصرفی و دوام دستگاه سیمان‌پاش را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. به عنوان مثال، در صورتی که اپراتور در اختلاط بتن دقت کافی نداشته باشد، بتن از چسبندگی خوبی برخوردار نخواهد بود و خواص فیزیکی مطلوبی ندارد.
مزایای استفاده از شاتکریت
این ماده فواید زیادی دارد و از جمله مزایای شاتکریت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
مایع بودن
این ماده به مقدار قابل توجهی در ساخت استخرهای شنا و دیگر سازه‌های آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا پاشیدن این مواد به جای یک ساختار جامد آسان‌تر بوده و مواد به کار رفته نیز باعث می‌شود که سازه وزن سبکی داشته باشد.
دوام بالا
با توجه به اینکه بیش از چند دهه است که از این ماده در سطوح مختلف استفاده می‌شود، امتحان خود را پس داده است. بنابراین تنها کافی است آن را روی سطح بپاشید و برای سالیان طولانی از دوام آن اطمینان حاصل کنید. همچنین این سطوح از مقاومت بالایی در شرایط متفاوت و در برابر آب، ضربه، گرما و فشار برخوردار هستند.
عدم نیاز به قالب
سازه‌ها معمولا برای تحمل فشار داخلی بتن ریخته شده و تنظیم آن به قالب نیاز دارند. اما شاتکریت این‌گونه نیست و می‌توان با ریختن آن، مواد را به راحتی به سطوح اضافه کرد.
صرفه‌جویی در وقت و هزینه
با انتخاب این ماده برای پروژه‌های خود می‌توانید صرفه‌جویی زیادی انجام دهید، زیرا استفاده از موادی مانند بتن سنگین هزینه بیشتری دارد و اجرای آن زمان طولانی‌تری نیاز دارد.
مواد افزودنی
شاتکریت به راحتی با سایر مواد ترکیب می‌شود و با استفاده از این قابلیت می‌توانید ویژگی‌های آن را بهبود دهید. به عنوان مثال، مقدار آب بیشتری را به ترکیب آن اضافه کنید تا سبک‌تر شود.
استفاده آسان
با توجه به اینکه شاتکریت را می‌توان در هر مکانی به راحتی پاشید، حتی مناطقی که دسترسی به آن‌ها به سختی امکان‌پذیر است و به خوبی نیز عمل می‌کند. از این رو می‌توانید از آن بر روی سطوحی با اشکال مختلف به سادگی استفاده کنید.
معایب استفاده از شاتکریت
این ماده با وجود تمامی مزایا و فواید بی‌شماری که دارد، دارای معایبی است که نباید از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. این معایب به شرح زیر هستند.
کاربرد سریع
هنگام استفاده از شاتکریت باید بلافاصله مخلوط آماده‌شده را بر روی سطح بپاشید، زیرا ممکن است خیلی سریع شروع به خشک شدن کند و دیگر امکان اسپری کردن آن وجود نداشته باشد. این موضوع منجر به افزایش هزینه برای مخلوط اضافی، زمان صرف‌شده برای پروژه و جبران خسارت‌های احتمالی می‌شود.
تخصص و تجربه
اجرای شاتکریت تنها باید توسط اپراتورهای خبره انجام شود، زیرا در صورتی که به درستی انجام نشود می‌تواند وضعیت بدتری حتی از سایر روش‌ها ایجاد کند. این موضوع خطر آسیب‌های احتمالی و افزایش هزینه پاکسازی نیز به دنبال دارد. بنابراین باید پیش از اجرای این روش به خوبی با تکنیک‌های مناسب آن و خطرات احتمالی آشنا شوید و زیر نظر یک فرد مجرب انجام دهید.
گرد و خاک
استفاده از شاتکریت خشک گرد و غبار بسیار زیادی ایجاد می‌کند. از این رو می‌تواند خطراتی برای سلامتی افراد، مخصوصاً اشخاصی که بیماری‌های مرتبط با ریه دارند، داشته باشد. لذا برای کاهش خطرات مربوط به گرد و غبار باید هنگام کار با مخلوط خشک، حتما از وسایل محافظتی استفاده کنید.
کاربردهای بتن شاتکریت
شاتکریت در زمینه‌های مختلف عمرانی کاربرد دارد و عمدتا در حفاری‌های زیرزمینی در سنگ، تعمیر سازه‌ها و در معدن و همچنین ساخت دیوار خود ایستا استفاده می‌کنند. از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- حفاری‌های زیرزمینی مانند چاه و تونل
- تعمیر و تقویت سازه‌ها مانند پل‌ها، سازه‌های دریایی و ساختمان‌ها
- در معادن زیرزمینی برای نگهداری زمین و در معادن سطحی برای محافظت دیواره‌های شیب‌دار
- کف و دیواره استخرها و سازه‌های ضد حریق و انفجار
قیمت و خرید شاتکریت
اکنون که متوجه شدید شاتکریت چیست شاید این سوال در ذهن شما شکل بگیرد که قیمت آن چقدر است و چگونه می‌توان آن را تهیه کرد. قیمت این ماده، ماشین‌آلات و ابزار آن وابسته به عوامل متعددی است که از جمله آن‌ها می‌توان به نوع دستگاه شاتکریت، ضخامت مش و … اشاره کرد. برای اطلاع از قیمت لحظه‌ای و به‌روز این محصول می‌توانید به وب‌سایت‌های معتبر عرضه‌کننده آن مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با کارشناسان فروش نمایندگی‌های این ماده در سراسر کشور نیز تماس بگیرید و اطلاعات و مشاوره‌های لازم را کسب کنید. در نهایت می‌توانید برای خرید محصول مناسب و بهره‌مندی از مزایای شاتکریت، سفارش خود را در یک سایت معتبر ثبت کنید و یا به صورت تلفنی سفارش دهید.