رمپ ها از ضروری ترین سطوحی هستند که بشر در سال های گذشته موفق به ساخت و پیاده سازی آن شد. رمپ خود انواعی دارد و مردم با توجه به نیازشان آن ها را برای اماکن عمومی و خصوصی در نظر می گیرند. در ساخت آن ها باید به استانداردهایی مانند شیب و مواد به کار رفته توجه کافی داشت تا بتوان برای مدت طولانی از آنها بهره برد.
از مدل های مختلف رمپ می توان به نوع قوسی اشاره کرد که خود به چند نوع مانند بتنی تقسیم می شود. جدا از تمام این مباحث، کاربران زیادی در مورد روش اجرای رمپ سوال داشتند که بد نیست در این مقاله به نکاتی پیرامون آن اشاره داشته باشیم.
رمپ چیست؟
هر ساختمانی شیب ها و تراز مخصوص به خود را دارد و دسترسی به ترازهای گوناگون گاهی می تواند دشوار باشد؛ به خصوص اگر مشکلات جسمانی داشته باشیم یا از خودرو استفاده نماییم. از این رو رمپ ها به کمک ما می آیند که حتما نمونه های آن را در اماکن مختلف دیده اید. کار اصلی رمپ این است که شیبی قابل کنترل و حساب شده را در فضایی به وجود می آورد تا عبور و مرور ساده تر از گذشته باشد.
برای نمونه تصور کنید اتومبیلی قصد وارد شدن به پارکینگ دارد و خود پارکینگ نسبت به بیرون آن با اختلاف ارتفاعی ۱۰۰ سانتی متری همراه است. در چنین شرایطی ورود خودرو به پارکینگ برای سلامتی آن بسیار خطرناک است. اما اجرای رمپ پارکینگ این اختلاف را با شیب خود به حالتی منطقی در می آورد. به رمپ پیاده رو متحرک نیز گفته می شود که برای به حداقل رساندن ارتفاع در فرودگاه، فروشگاه، پایانه ها و مکان های زیارتی یا دیدنی از آن بهره می برند.
زاویه شیب رمپ در نحوه اجرای رمپ قوسی باید نهایتا ۱۲ درجه نسبت به افق باشد که این بستگی به شرایط و ارتفاع هر یک از قسمت های آن مکان دارد. این زاویه و مشخصات دیگر باید کاملا مهندسی شده و با فکر باشد. در غیر این صورت احتمالا خطراتی را برای خودروها و حتی انسان ها در بر خواهد داشت.
مشخصات عرض رمپ
رمپ ها انواعی دارند و هر یک در دسته بندی های جداگانه ای قرار می گیرند. برای نمونه رمپ های یک طرفه و دو طرفه را داریم که کاربرد آن ها کاملا از روی نامشان واضح است. منظور از رمپ های دو طرفه، امکان عبور خودرو یا انسان از دو سمت این وسایل است. معمولا ساختمان های بزرگ مانند اماکن عمومی که عبور و مرور در آن ها زیاد است، افراد را برای تهیه رمپ های دو طرفه مجبور می کند.
معمولا رمپ های یک طرفه نمی توانند پاسخگوی نیاز این اماکن باشند. یکی از سوالات کاربران پیرامون مشخصات طول و عرض رمپ قوسی بتنی است که در این بخش با عرض آن شروع می کنیم. عرض رمپ های یک طرفه معمولا در حدود ۳.۵ و در نوع دو طرفه تقریبا ۵ متر است. گفتنی است طول یا همان درازای رمپ به موارد گوناگونی بستگی دارد و استاندارد سفت و سختی برای آن تعریف نشده است. میزان ارتفاع و نوع نیاز مردم باعث تغییر اندازه طول آن می شود.
نحوه اندازه گیری شیب رمپ
ظاهرا تمام متخصصان در مورد روش اجرای رمپ به این نتیجه رسیده اند که اندازه گیری شیب رمپ بسیار ساده است و صرفا نیاز به اطلاعات ابتدایی برای رسیدن به این شیب خواهید بود. اکثر مهندسان کاربلد حتی با چشم می توانند شیب این رمپ را تشخیص داده و بگویند رمپ در محدوده مجاز است یا خیر. البته آن ها در نهایت باید از یک متر فلزی ساده برای اندازه گیری و اجرای رمپ بتنی استفاده کنند.
در این جا محاسبه فاصله عمودی تراز بالا و پایین رمپ مهم است. اندازه گیری طول افقی رمپ باید به کمک شخصی دیگر انجام شود تا سر متر را بالا نگه داشته و متر در حالت افقی خود قرار داشته باشد. مشخصات و اعداد رمپ به عرض و شیب آن تقسیم می شود. طول رمپ از مقدار درصد شیب آن تعیین می گردد. عرض رمپ نیز با توجه به اعداد استاندارد ذکر شده حساب می شود. توجه کنید عرض رمپ ها باید به حدی باشد که دو اتومبیل خیلی راحت و بدون دغدغه از کنار هم عبور نمایند.
برای تعیین ارتفاع و طول مقدار شیب هم از فرمول طول ارتفاع تقسیم بر طول افقی ضرب در ۱۰۰ استفاده می شود. مهندسان در گذشته های دور و با تلاش های خود توانستند به این فرمول دست پیدا کنند و هنوز هم برای پیدا کردن شیب رمپ چاره ساز است.
اندازه گیری شیب رمپ قوسی چگونه است؟
در مورد روش اجرای رمپ، تعیین شیب گفته شده به موارد عادی مربوط می شود و سایر رمپ ها از جمله رمپ قوسی بتنی، استراتژی های به خصوصی دارند. برای این اندازه گیری در درجه اول به طناب نیاز داریم. طناب باید به موازات خط مرکزی و از ابتدای رمپ قرار داده شود و انتهای آن را باید با هر وسیله دیگری علامت زد. بعد از آن طناب را مجددا برداشته و این بار به حالت مستقیم قرار دهید.
حال از ابتدای طناب تا قسمت علامت زده شده را متر کنید. با محاسبه ای ساده، اختلاف ارتفاع از ابتدا تا انتهای رمپ را اندازه گرفته و مقدار به دست آمده را در فرمول قسمت قبل کنید. این در واقع تفاوتی است که میان اندازه گیری شیب رمپ قوسی بتنی با مورد قبلی به چشم می خورد.
نحوه اندازه گیری شیب رمپ از نقشه
این که روش اجرای رمپ از روی نقشه چگونه است، بحث جداگانه ای است که اتفاقا اهمیت زیادی دارد. شیب رمپ روی نقشه معماری هم درج می شود و برای این کار نیازی به محاسبات نیست. البته پیشنهاد کارشناسان این حوزه، اکتفا نکردن به نقشه و اندازه گیری شیب در واقعیت هم هست. مهندسان برای اندازه گیری از روی نقشه به استانداردهایی توجه دارند.
مثلا این که اختلاف ارتفاع تمام شده کف تا سقف قسمت ورودی رمپ به ساختمان باید حداقل ۱۸۰ سانتی متر باشد. در غیر این صورت، رمپ قوسی و بتنی ما استاندارد نیست و دو راهکار اصلی مد نظر قرار می گیرد؛ یکی از آن ها کاهش ضخامت سقف است که باید آن را به صورت دال بتنی در آورند. راه دیگر اجرای سقف ورودی رمپ در فاصله ای دورتر است تا مشکلی برای انسان ها و خودروها در آینده رخ ندهد.
نحوه اجرا و طراحی رمپ قوسی بتنی
برای طراحی رمپ قوسی بتنی و دیگر رمپها می توان از نرم افزارهایی مانند ETABS 2015 استفاده کرد. این مراحل به ترتیب شامل ترسیم رمپ، تعریف مصالح مورد نیاز، تعریف دال رمپ، مش بندی، اعمال ضرایب ترک خوردگی، بارگذاری رمپ، تعریف ترکیب بار، تحلیل و آنالیز ممان حداکثر رمپ و طراحی دستی آرماتورها است.
برای ترسیم رمپ باید از قابلیت گسترش خط به سطح در برنامه استفاده کرد. سپس نوبت به تعریف مصالح دال می رسد که باید ضخامت رمپ در این جا انتخاب شود. مصالح فراوانی در نرم افزار گرفته شده تعریف شده است که می توانید از آن ها بهره ببرید. تبدیل واحد در صورت نیاز را نباید از یاد برد. برای دال رمپ نیز المان های گوناگونی در این برنامه معرفی شده است که بسته به نیاز باید سراغ یکی از آن ها رفت.
سطح دال برای مش بندی باید به قطعات کوچک تر تقسیم شود. این باعث می شود گوشه های هر یک از المان ها به عنوان انتقال دهنده عمل کنند. مش بندی به صورت کلی باید طوری باشد که انتقال بار را به درستی انجام دهند. از آن جایی که دال های بتن تحت بارهای وارده دچار ترک خوردگی می شوند، باید در مدل سازی به درستی اعمال گردند. این باعث تغییر در سختی خمشی، خیز دال ها و آرماتورهای مورد نیاز خواهد شد.
رمپ های قوسی معمولا بتنی هستند و وزن هر یک از آن ها باید جداگانه در نظر گرفته شود. در مرحله بعدی در صورتی که مصالح دیگری به عنوان کف سازی روی سطح رمپ نباشند، به وارد کردن بار مرده برای رمپ هم نیازی نخواهد بود. طبق نیاز می توان بار مرده رمپ را حساب و در نرم افزار وارد کرد. برای ساخت ترکیب بار نیز باید به فولادی یا بتنی بودن ساختمان دقت داشت و این طبق مقررات ملی در ساخت سازه ها است. ساخت ترکیب بار به منظور استخراج لنگر خمشی به حداکثر حالت خود است.
به دست آوردن آرماتورهای رمپ به مرحله بعدی یعنی تحلیل لنگر خمشی مربوط می شود. روند طراحی دال بتنی نیز دقیقا مشابه با طراحی سایر دال ها است. در آخرین مرحله باید رمپ را به صورت دستی طراحی کرده و آرماتورهایشان را به دست آورید.