بتن ریزی در هوای بارانی مستلزم رعایت برخی اصول است. در واقع چالشهایی که در این آبوهوا پیش روی شما برای بتن ریزی وجود دارد، در هوای معمولی نیست، برای همین باید دقتعمل زیادی به خرج دهید تا کیفیت پروژه حفظ شود و آسیبی به مصالح نرسد.
هر چند پیشنهاد میدهیم که مراحل بتن ریزی را در آبوهوای معمولی انجام دهید، اما اگر به هر دلیلی مثل ضیق وقت، تغییرات ناگهانی آبوهوا و … با این مشکل مواجه شدید، باید راهکارهای مناسب جهت انجام پروژه را بدانید تا مبادا مشکلی برایتان پیش بیاید.
آیا میدانید که بتن ریزی در هوا بارای چگونه انجام میشود؟ برای انجام این کار باید به چه نکتههایی توجه داشته باشیم؟ با دانستن پاسخ این سوالات انجام پروژه حتی در سختترین روزهای بارانی برایتان کار سختی نخواهد بود.
بتن ریزی چیست؟
بتن ریزی یکی از بخشهای مهم ساختمانسازی بهمنظور ایجاد قالبهای بتنی مختلف است. این فرآیند طی مراحل مختلفی از جمله قالببندی، اختلاط، انتقال، تراکم، پرداخت و عملآوری انجام میشود. مجریهای پروژههای ساختمانی برای اینکه این کار را انجام دهند، ابتدا بتنها را در قالب موردنظر میریزند و منتظر میمانند تا سخت شود.
در حین انجام این فرآیند باید به نکتههای مختلفی توجه داشته باشید که از جمله آنها میتوان به زمان گیرش، تشکیل درز سرد، الگوی اجرا، ارتفاع سقوط آزاد، تراکم، دما و رطوبت اشاره کرد.
نحوه بتن ریزی در هوای بارانی چگونه است؟
همانطور که باید به عمل آوری بتن در هوای سرد و نکتههای مهم دیگر توجه داشته باشید، دقت در بتن ریزی در هوای سرد هم اهمیت دارد. اول از همه باید بدانید که طی این فرآیند لازم نیست که کار اضافهای انجام دهید، چون تمامی مراحل مانند هوای معمولی است و فرقی نمیکند.
تنها کاری که شما باید انجام دهید، در نظرگرفتن خطراتی است که بهواسطه هوای بارانی کیفیت بتنها را تحت تاثیر میگذارد. با در نظرگرفتن این عوامل باید اقدامات لازم برای جلوگیری از آسیبدیدگی پروژه را انجام دهید.
بررسی عوامل تأثیرگذار بر بتن ریزی در هوای بارانی
آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی کاری متداول است که همه ساختوساز گران انجام میدهد، اما اگر مقدار آب بیشتر شود، آسیبهای جبرانناپذیری به مصالح وارد خواهد شد. شما باید عوامل تأثیرگذار بر بتن ریزی در هوای بارانی را بشناسید تا بتوانید متناسب با هر یک از آنها راهکارهای کاربردی را انجام دهید تا مبادا آسیبی به پروژه برسانند.
از جمله عواملی که میتوانند در هوای بارانی برروی کیفیت پروژه تأثیر نامطلوب بگذارند، عبارتند از :
زمان بارندگی
مهمترین عاملی که میتواند تأثیر جدی روی کیفیت ساختوساز بگذارد، زمان بارندگی است. زمان بارندگی به وقتی اطلاق میشود که بارش شروعشده و به اتمام میرسد. البته در نظر داشته باشید که هر چند بارندگی میتواند در مراحل اولیه بتن ریزی بسیار مخرب باشد، اما اگر مرحله عملآوری را پشت سر گذاشته باشید و مالهکشی خشک را انجام دهید، برای مصالح مفید خواهد بود.
مدت زمان تخلیه آب اضافه از روی سطحهای مختلف به زمان بارندگی بستگی دارد. با کاهش زمان بارش قبل از پرداخت نهایی سطح سرعت تخلیه افزایش پیدا میکند.
شدت بارندگی
اینکه شدت بارش چقدر است، تأثیر مستقیمی روی کیفیت سطح بتن میگذارد. برای اینکه جلوی شستهشدن سطح این مصالح را بگیرید، پیشنهاد میدهیم که از پوششهای پلاستیکی استفاده کنید. البته در برخی موارد، مجریهای پروژه اجازه جمعشدن آب باران بر روی سطح موردنظر را میدهند، چون معتقدند که با انجام این کار جلوی ضربههای شدید قطرات باران روی مصالح را میگیرند.
در نظر داشته باشید که قبل از پرداخت نهایی حتماً باید تخلیه را انجام دهید.
حجم بارندگی
حجم بارش نسبت به شدت و زمان آن تأثیرات کمتری روی پروژه میگذارد. زمانی که حجم بارش بالا برود، مدیران پروژه مجبور میشوند تا فعالیت کارکنان را مختل کنند، چون احتمال هرگونه حادثهای وجود دارد. اگر در این مرحله بهشیوه نادرستی آب را تخلیه کنید، شاید قسمتهای زیادی از سطح بتن ها شسته شوند.
تأثیرات باران روی بتن ریزی چقدر است؟
مشکلات متعددی بر اثر بارش باران در فرآیند بتن ریزی بهوجود میآید که هر چند هر کدام پیچیدگیهای خاص خود را دارند، اما با برخی راهحلها از بین میروند. شما باید همانطور که به نکاتی مانند دمای مجاز بتن دقت داشته باشید تا کیفیت آن پایین نیاید، باید به روشهای از بین بردن تأثیرات باران روی بتن ریزی هم توجه کنید. در اغلب موارد تأثیرات این مشکل مانند پدیده آبانداختن بتن بوده و آب آزاد از وسط مصالح خارج خواهد شد. در این صورت آب به سطح میآید و مشکلاتی را بهوجود میآورد.
کمترین میزان چگالی در بین مواد بتنها به غیر از هوا مربوط به آب است؛ بههمین دلیل در صورتی که آب در بین ذرات آزاد باشد، بهسمت بالا میآید و مشکل ذکرشده را بهوجود میآورد.
از جمله مشکلاتی که جمعشدن آب در سطح بتن بهوجود میآورند، عبارتند از :
- تأخیر در پرداخت سطح
- از بین رفتن ساختار یکنواخت بتن
- ضعیفشدن پیوند بین میلگردها و بتن
- افزایش نسبت آب به سیمان در نزدیکی سطح
- افزایش نفوذپذیری
- ضعیف شدن پیوند بین سنگدانهها و خمیر سیمانی
هر چند شاید آبانداختن بتن پدیدهای با مشکلات زیاد باشد، اما خوشبختانه در صورت جمعشدن آب بهواسطه باران میتوان از راهکارهای مختلفی استفاده کرد تا مشکل بهوجودآمده را از بین برد. در حالت کلی میتوان گفت که شما فقط زمانی میتوانید بتن ریزی را در آبوهوای بارانی بهنحو احسن انجام دهید که پرداخت نهایی انجام شده باشد و سطح مصالح آسیب جدی ندیده باشند.
بررسی تأثیرات باران روی بتن های تازه
آب در ساخت بتنها تأثیرات زیادی دارد. در واقع بهواسطه وجود این ماده فرآیند هیدراتاسیون انجام میشود و مقاومت مخلوط بتنها افزایش پیدا میکند. با وجود تأثیرات بالای آب، در صورتی که مقدار آن افزایش پیدا کند، تأثیرات نامطلوبی روی مصالح میگذارد. از آنجا که باران هم حجم آب را افزایش میدهد، تأثیرات بسیار مخربی را مثل گردشدگی یا پودر شدن، پوسته پوسته شدن، ترکخوردگی و شستهشدن رنگدانهها در صورت استفاده از مصالح رنگی به همراه دارد.
در صورتی که آب باران بیش از اندازه روی بتن تازه بنشیند، تأثیرات نامطلوبی دیگری مثل این مواد بوجود میآید :
کاهش مقاومت فشاری
اگر در زمان ریختن بتن در قالب ها بارندگی رخ دهد، میزان آب نسبت به سیمان در مصالح افزایش پیدا میکند که در این صورت مقاومت فشاری این مصالح به مقدار قابل توجه ای پایین خواهد آمد. البته در صورتی که بارندگی بعد از تراکم و جانمایی اتفاق بیفتد، آب نمیتواند تأثیرات خیلی زیادی روی کاهش مقاومت فشاری بگذارد.
شسته شدن خمیر سیمانی
زمانی که بارندگی به میزان قابلتوجهای افزایش پیدا کند، بهدلیل شدت بارش امکان کندهشدن بخشهایی از خمیرهای سیمانی وجود دارد. در این حالت متوجه میشوید که مقادیر زیادی از سنگدانهها در سطوح مشخص شدهاند. با بروز این مشکل شما باید یک مخلوط کافی برای ترمیم و پرداخت سطح ایجاد کنید، در غیر این صورت کیفیت پروژه پایین میآید.
تخریب سطح بتن
هر چه زمان بارندگی بیشتر باشد، احتمال تخریب سطوح مصالح بیشتر خواهد بود. اگر بتوانید قبل از اینکه پرداخت نهایی انجام شود، آب باران را از روی سطوح بتن جمعآوری کنید، سطح دچار آسیب نخواهد شد. در مواردی که امکان تخلیه آب وجود ندارد، سطح آسیب های مختلفی میبیند.
تأثیرات زمان بارندگی بر بتن ریزی در هوای بارانی
از آنجا که زمان بارندگی میتواند تأثیرات نامطلوب زیادی روی کیفیت پروژه بگذارد، برای همین تصمیم گرفتیم که آن را بهصورت جداگانه بررسی کنیم. برای اینکه بتوانید برنامهریزی دقیقی برای بتن ریزی در هوای بارانی انجام دهید، ابتدا باید از تأثیرات زمان بارندگی روی کیفیت پروژه مطلع شوید. بر این اساس احتمال بارش در ۴ زمان مختلف وجود دارد که عبارتند از :
بارش در حین ریختن بتن
در مرحله اول شما باید بتنها را داخل قالب ریخته و با تکنیکهایی مثل جانمایی، تراکم و پرداخت اولیه بهسراغ مرحله بعدی بروید. اگر در این مرحله باران شروع به باریدن کند، احتمال ترکیب آب با مخلوط بتنها وجود دارد. در این صورت همانطور که در قبل خواندید، مقاومت فشاری بتن به میزان زیادی پایین میآید که این اتفاق به هیچ عنوان برای پروژه مطلوب نیست.
اگر در شروع ریختن بتن بارندگی شروع شد، پیشنهاد میدهیم که به هیچ عنوان این فرآیند را ادامه ندهید. در واقع در حین ریختن مصالح داخل باران و شروع بارندگی تنها کاری که باید انجام دهید، توقف پروژه است. بعد از انجام این کار باید تختههای اضطراری را نصب کرده و وضعیت بتنهای ریختهشده را هم بررسی کنید.
بارندگی در زمان گیرش اولیه بتن
اگر بعد از گذشت ۳۰ دقیقه از زمان ریختن بتن بارندگی شروع شود، بسیار بهتر است تا زمانی که در حین ریختن مصالح در قالبها هستید. در واقع بعد از جانمایی و گیرش اولیه امکان تأثیرگذاری آب روی مصالح کاهش پیدا میکند که در این صورت آب حاصل از باران دیگر نمیتواند به داخل مصالح نفوذ پیدا کند. البته طی این مرحله برای اینکه سطح مصالح شسته نشود، باید اقداماتی مثل خشک نگهداشتن دال و تخلیه آب اضافه انجام دهید.
در نظر داشته باشید که زمان گیرش بتن چندین ساعت است، اما همین گیرش اولیه زمان کافی را برای شما بهوجود میآورد تا آب را تخلیه کرده و جلوی تأثیرات نامطلوب آن بر سطح پروژه را بگیرید.
بارندگی در حین پرداخت نهایی بتن
در صورتی که بارندگی در حین پرداخت نهایی بهوجود بیاید، متأسفانه مشکلات زیادی دامنگیر شما میشود؛ چون در این زمان شما گزینههای متعددی برای رفع مشکل ندارید. در واقع در مرحله پرداخت نهایی شما سطح را صاف و متراکم میکنید. در این مرحله سطح بتن خیلی زود سخت شده و دیگر فرصتی ندارید که بخواهید آب اضافه را از روی سطح آن تخلیه کنید.
اگر باران بعد از پرداخت نهایی باران ببارد، با استفاده از برگ روب امکان تخلیه آب اضافه از روی سطوح وجود دارد؛ البته که باید این کار را خیلی سریع انجام دهید. اگر در حین پرداخت نهایی مشکل بارش باران ایجاد شد، لایهای ضعیف روی سطح بهوجود میآید که به احتمال زیاد نیاز به ترمیم پیدا خواهد کرد.
بارندگی در حین عمل آوری بتن
اگر در مرحله عملآوری هستید، خبر خوب اینکه شما در بهترین مرحله برای بارش باران قرار دارید. بعد از اینکه گیرش نهایی بتن اتفاق افتاد، مالهکشی خشک را انجام میدهند. در صورت شدید نبودن بارش و سختشدن سطح بارش باران حتی میتواند تأثیرات مطلوبی روی پروژه بگذارد. در واقع شما بعد از عملآوری باید حتماً به بتنها آب دهید که بارندگی این کار را برایتان انجام خواهد داد.
در زمان بارندگی در حین عملآوری بتن احتمال اینکه سطح مصالح شسته شود، بسیار پایین است. در این زمان تنها در صورتی میتوان انتظار تخریب پروژه را داشت که قطرات باران برخورد شدیدی با سطح داشته باشند. برای اینکه جلوی تأثیرات نامطلوب این اتفاق را هم بگیرید، کافیست چندین پوشش پلاستیکی روی بتنها بکشید تا دیگر ضربههای شدید قطرات باران روی آنها تأثیر منفی نگذارند.
مهمترین اقدامات برای بتن ریزی در هوای بارانی چیست؟
شما در حین بتن ریزی میتوانید اقدامات مختلفی انجام دهید تا جلوی تأثیرات نامطلوب باران برروی بتنها را بگیرید. از جمله مهمترین این اقدامات عبارتند از:
کنترل میزان آب مورد استفاده
در صورت شروع بارندگی، رطوبت محیط افزایش پیدا خواهد کرد که در این صورت سنگدانهها شروع به جذب رطوبت میکنند. در صورتی که نتوانید این اتفاق را کنترل کنید، نسبت آب به سیمان افزایش پیدا خواهد کرد. برای اینکه جلوی این اتفاق را بگیرید، امکان کمکردن آب ترکیبات بتن را دارید. در این مرحله شما مجاز به کمکردن میزانی از آب هستید که با وجود رطوبت داخل سنگدانهها تغییری در میزان نسبت آب به سیمان بهوجود نیاید.
اضافه کردن افزودنی ضد آب
اگر در حین ریختن بتن درون قالبها افزودنیهای ضد آب را به مصالح اضافه کنید، مقاومت مخلوط به میزان قابلتوجهای در برابر نفوذ آب اضافه بیشتر میشود. در واقع این افزودنیها باعث ایجاد بلورهای سیلیکات کلسیم میشوند. این بلورها به حفرهها و ترکهای بتن نفوذ کرده و آنها را پر خواهند کرد که در این صورت دیگر امکان نفوذ آب به داخل مصالح وجود نخواهد داشت.
انتخاب زمان مناسب
برای اینکه در زمان مناسبی فرآیند بتن ریزی را انجام دهید، حتماً عوامل مختلف بر ایجاد بارندگی مثل وضعیت جوی، رطوبت و باد را بررسی کنید. کافیست شما در یک بازه ۱۲ ساعته بدون بارندگی این فرآیند را انجام دهید تا هیچ مشکلی بر اثر بارش باران گریبان گیرتان نشود.
خوشبختانه به لطف پیشرفت تکنولوژی و فنآوری، ابزارهای مختلفی برای پیشبینی وضعیت جوی روی کار آمدهاند. شما میتوانید با استفاده از این اپلیکیشنها یا وبسایتها وضعیت آبوهوا را بررسی کرده و سپس در صورت عدم بارش بتنریزی را انجام دهید. البته که این روزها روی اغلب گوشیهای هوشمند بهصورت خودکار برنامه هواشناسی وجود دارد و حتی نیازی به استفاده از ابزارهای دیگر نیست.
اطمینان از محکم بودن قالب بندی
قبل از اینکه بتنها را داخل قالب بریزید، مطمئن شوید که تمام اجزا و اتصالات قالب محکم هستند. در نظر داشته باشید که در صورت وزش باد شدید احتمال اینکه قالب تکان بخورد، بتن آب بیندازد و ترکهایی روی آن بهوجود بیاید، زیاد است! برای اینکه جلوی تأثیرات نامطلوب آب را بگیرید، امکان استفاده از بادگیرها را دارید.
کشیدن پلاستیک روی بتن
یکی از بهترین کارهایی که میتوانید برای پیشگیری از اثرات بارندگی روی بتنها انجام دهید، کشیدن پلاستیکهای مخصوص روی آنهاست؛ برای همین توصیه میکنیم که بهخصوص در فصلهای پربارش حتماً این پلاستیکها را از قبل برای پروژه بخرید تا در صورت بروز بارندگی دچار مشکل نشوید. در صورتی که پلاستیکها را روی دپوهای شن و ماسه بکشید، دیگر رطوبت را به خود جذب نمیکنند.
هر چند کشیدن پلاستیک در همه موارد نمیتواند تضمینکننده حفظ کیفیت مصالح باشد، اما در برخی موارد عملکرد مناسبی داشته و جلوی تأثیرات نامطلوب بارش باران بر کیفیت بتنها را میگیرد. این روش فقط برای زمانی پیشنهاد میشود که بارش شدید بوده یا دالها بهصورت شیبدار هستند. اگر در موارد دیگر پلاستیکها را روی سطح بکشید، نهتنها ویژگی مثبتی ندارند، بلکه تأثیرات نامطلوبی را به همراه میآورند.
مثلاً فرض کنید که بتن حالت خمیری دارد، در این صورت اگر روی این مصالح بهمنظور پهنکردن پلاستیک راه بروید، خود صدمات جدیتر تا آب باران به پروژه میرسانید. همچنین در اغلب موارد بیرون زدگیهایی مانند انکربولتها یا میلگردها وجود دارد که در این احتمال اینکه پلاستیکها به آنها گیر کنند، زیاد است که در این صورت به سختی میتوانید آنها را روی سطوح موردنظر پهن کنید.
سطوح بتنی گاهی بهقدری بزرگ هستند که نمیتوان پوششهای پلاستیکی دقیقاً به همان اندازه تهیه کرد. در چنین مواقعی امکان اینکه آب از طریق ناپیوستگیها به بتن برسد، زیاد است. همچنین زمانی که بخواهید پلاستیکها را از روی سطح بردارید، احتمال اینکه آب روی بتن ها بریزد، زیاد خواهد بود. پوششهای پلاستیکی حرارت را حبس و زمان تبخیر آب سطحی را به تعویق میاندازند که در این صورت زمان گیرش بتن بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش پیدا میکند.
تخلیه آب از روی سطح بتن
اگر میخواهید کیفیت بتن ریزی در روزهای بارانی حفظ شود، آب بهوجودآمده در سطح بتن را در زمان مناسبی تخلیه کنید. دراینصورت دیگر نیازی به تخلیه آب باران با کندن خمیرهای سیمانی نیست. البته در بسیار از موارد احتمال از دست رفتن بخشی از خمیرهای سیمانی وجود دارد که این میتواند برای بتنها مفید باشد، چون کندن بخشهای که مدت زیادی با آب در ارتباط بودهاند، میتواند مقاومت مصالح را افزایش دهد.
در برخی از پروژه های ساخت و ساز کارکنان بهجای تخلیه آب آن را به اطراف دال بتنی انتقال میدهند تا پرداخت نهایی انجام شود. با انجام این کار میتوان سرعت آمادهسازی پرداخت نهایی را افزایش داد. البته احتمال اینکه آب دوباره بهجای خود برگردد، زیاد است، بنابراین باید حتماً اقدامات مناسبی انجام دهید. برای اینکه جلوی این مشکل را بگیرید، امکان استفاده از سدهای سیمانی را دارید تا کارکنان مشکلی در پرداخت نهایی سطح نداشته باشند. البته که این سد را نباید روی بتن تازه بریزید، همچنین باید بهمحض پرداخت نهایی سد را بردارید.
بررسی روش های تخلیه آب از روی سطوح بتنی
شما میتوانید با استفاده تجهیزات مختلفی مانند تی، تخته یونولیت، شلنگ معمولی یا شلنگ کمپرسور آب بهوجود آمده در سطح بتن را جمع کنید. اگر از شلنگ معمولی برای این کار استفاده میکنید، ابتدا باید اقدام به پرکردن آن با آب کرده تا سنگینشده و با سطح بتن تماس پیدا کند.
شما بهمنظور استفاده از تجهیزات ابتدا باید نقشه بتن ریزی و تعداد برامدگیهای دالها را بررسی کنید. طول شلنگ باعث پوشش دادن بخش زیادی از سطح مورد نظر میشود، اما در مواردی که برآمدگی وجود دارد، شیلنگها تأثیر خوبی نخواهند داشت. در چنین مواردی شما باید آب اضافه را با تی یا تخته یونولیتی بردارید.
کارشناس ها تخته های یونولیت را بهترین گزینه برای تخلیه آب اضافه روی سطح بتن میدانند، چون میتواند سطح بیشتری را نسبت به تیها پوشش دهد و آب را بهخوبی در قسمتهای برآمدگی جمع کند. همچین سطح این ابزارها صاف است، برای همین احتمال اینکه به سطوح بتنی آسیب برسانند، کم خواهد بود. بعد از اینکه فرآیند جمع کردن آب را انجام دادید، بتنها سطحی ماسهای پیدا خواهند کرد که در این صورت با ماله کشی و پرداخت نهایی مشکل برطرف میشود.
نحوه بتن ریزی در هوای برفی چگونه است؟
در صورتی که با بارش برف مواجه شدید، درگیر پیگیریهای خاصی درست مثل بارش باران میشوید. در این صورت عوامل مختلفی میتوانند روی کیفیت بتن تأثیر بگذارند که از جمله آنها میتوان به یخزدن زمین، دمای پایین و … اشاره کرد. شما باید در حین بتن ریزی در هوای برفی به این نکتهها توجه داشته باشید :
- شما باید حتماً بتنها را گرم نگه دارید و تجهیزات گرمایشی مناسبی را قبل از فرآیند بتن ریزی آماده کنید.
- به هیچ عنوان بتن ریزی را روی زمین برفدار یا یخزده انجام ندهید.
- قبل از شروع به بتن ریزی سطح زمین را با استفاده از هیترها گرم نگه دارید.
- برای اینکه جلوی تأثیرات چرخه ذوب و انجماد را بگیرید، از افزودنی حبابساز یا فوم بتن استفاده کنید.
- در برخی موارد حتی نیاز به استفاده از افزودنیهای زودگیر کننده است.
- فاصله زمانی بین اختلاط و ریختن بتن را به حداقل برسانید.
- در صورتی که برف روی بتن تازه ریختهشده نشست، سطح را بپوشانید تا مبادا دما کاهش پیدا کند.
بتن ریزی در هوای بارانی، مشکلی متداول با راه حل های مناسب
هر چند بتن ریزی در هوای بارانی مشکلی بزرگ است، اما خوشبختانه با استفاده از برخی راهحلها میتوان مشکل را برطرف کرد. در صورت بروز این مشکل اگر تجربه و مهارت کافی ندارید، حتماً از یک کارشناس حرفهای در زمینه ساخت و ساز هم کمک بگیرید تا متناسب با راهنمایی های وی پیش رفته و جلوی بروز هرگونه مشکل اضافه گرفته شود.