صرفاً به دلیل استفاده از بتن مرغوب و باکیفیت در ساخت و سازها، نمی توان از استحکام و کارایی آن اطمینان حاصل کرد و حتماً باید یکسری نکات و اقدامات مهم پس از بتن ریزی انجام شود که یکی از آن ها آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی است؛ چرا که عدم انجام به موقع این کار باعث خشک شدن و همین طور شکنندگی بتن می شود و در نهایت عمر آن را کوتاه می کند؛ از این رو تصمیم گرفتیم تا در این مقاله از سایت رایان پی درخصوص این موضوع مطالب مفیدی را ارائه کنیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی
به طور کلی، آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی، از اضمحلال رطوبت آن پیشگیری کرده و به بهبود عمل آوری آن (کیورینگ) کمک می کند و هم چنین دوام و ماندگاری بتن را افزایش می دهد. در صورتی که در زمان مناسب به بتن آبدهی شود و پروسه هیدراتاسیون آب با سیمان به طور کامل انجام شود، بتن مقاومت و استحکام بالایی پیدا می کند. زمان شروع آب دادن به بتن وقتی است که بتواند وزن یک فرد را تحمل کند. آب دادن به بتن به شیوه های مختلفی قابل انجام است مانند:
- استفاده از روش غرق آبی
- استفاده از مواد عمل آوری
- استفاده از تجهیزات قالب بندی
- استفاده از پوشش پلی اتلین
- استفاده از سیستم بخاردهی
لازم به ذکر است که روش غرق آبی قدیمی ترین روش آبدهی به بتن است. یکی دیگر از متداول ترین روش های آب دادن به بتن، پاشیدن آب با شیلنگ است. در این روش ها بهتر است آب و بتن هم دما باشند زیرا اگر دمای آب کمتر باشد، می تواند باعث تغییر دمای بتن شود و تغییر دمای بتن می تواند در آن، انبساط و انقباض به وجود آورد و در نهایت موجب ترک خوردگی بتن شود. در صورتی که باد در حال وزیدن باشد نیز بهتر است که آبدهی به بتن در زمان های کوتاه تری باشد.
به طور کلی، آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی می تواند باعث افزایش استحکام و مقاومت بتن شود.
به توانایی بتن برای تحمل بارهای فشاری، خمشی، کششی، برشی و … مقاومت بتن گفته می شود. مقاومت بتن، از مهم ترین خصوصیات بتن است و معمولا به مثابه معیاری برای ارزیابی کیفیت بتن به شمار می رود.
زمان آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی
ممکن است برای شما این پرسش پیش بیاید که چند ساعت بعد از بتن ریزی باید آب داد؛ در واقع، پس از پایان عملیات بتن ریزی، باید در یک بازه زمانی ۲۸ روزه، عمل آوری بتن انجام شود و یکی از کارهایی که در این راستا انجام می شود، آب دادن به بتن است. به بیان دیگر، زمانی برای آب دادن به بتن مناسب است که این ماده سفت و محکم شده باشد و در صورتی که به سطح آن فشار وارد شود، فرو نرود و یا این که پس از پاشیدن آب، سنگدانه های موجود در آن، حرکت نکنند.
هم چنین زمان آب دادن به بتن به فاکتورهایی مانند رطوبت محیط، بارش باران، دمای هوا، جنس بتن، میزان چسبندگی بتن، ترکیبات شیمیایی آن و … نیز بستگی دارد. توجه داشته باشید که در یکی دو روز اول بعد از بتن ریزی، بهتر است هر ساعت به بتن ها آب داده شود این تکنیک در مورد دال بتنی نیز صدق می کند اما تاثیر بر قیمت سنگدال بتنی نمی گذارد. آبدهی در روزهای سوم و چهارم، باید هر ۵ ساعت باشد و این کار را تا ۷ روز ادامه داشته باشد تا میزان مقاومت آن افزایش پیدا کند.
عواقب عدم آبدهی به بتن
همان طور که گفتیم به منظور این که بتن واکنش هیدراتاسیون خوبی انجام دهد و مقاومت و کیفیت آن ارتقا یابد، حتماً باید آب و رطوبت کافی در محیط وجود داشته باشد؛ با این حال، در شرایطی که رطوبت کافی در هوا وجود داشته باشد و در ترکیبات بتن آب و مواد افزودنی دیگر به میزان لازم یافت شود، لزومی ندارد تا برای بهبود هیدراتاسیون آن آبدهی انجام شود.
ولی در صورتی که شرایط جوی نامناسب باشد، مثلاً هوا گرم باشد و رطوبت کمی در ترکیبات آن وجود داشته باشد، بتن باید آبدهی شود؛ در غیر این صورت، دچار ترک خوردگی می شود و حالت شنی و نامنسجمی در آن پدیدار می شود.
متدهای عمل آوری بتن (کیورینگ)
به مجموعه کارهایی که باعث بهبود عملیات هیدراتاسیون سیمان می شود عمل آوری بتن می گویند. در واقع عملیات کیورینگ به منظور افزایش مقاومت و حفظ رطوبت بتن انجام می شود .حفظ رطوبت بتن بسیار مهم است.
رایج ترین روش عمل آوری بتن، کشیدن لایه نازکی بر سطح آن است تا به این وسیله از تبخیر آب جلوگیری شود .
شیوه های کیورینگ بتن به دو گروه تقسیم بندی می شوند که هر یک ویژگی ها و مراحل خاص خود را دارند که عبارتند از:
عمل آوری با آب : استفاده از این متد می تواند باعث حفظ رطوبت بتن شود. به این منظور، آب باید مواد زائد کمی داشته باشد و دمای آن با بتن یکسان باشد تا در بتن انبساط و انقباض ایجاد نکند و موجب ترک خوردگی آن نشود. عملیات کیورینگ با آب به شیوه های مختلفی انجام می شود، از جمله:
- غرق آب کردن بتن: در این شیوه، وقتی بتن سفت و محکم شد، آن را در حوضچه های آب غرق می کنند. ساخت حوضچه برای سطوح افقی نظیر دال ها، مناسب است. بدین منظور، در اطراف دال بتن، لبه هایی ایجاد می کنند و سپس آن ها را در حوضچه آب می گذارند. در این روش، اختلاف دمای آب و بتن نباید بیشتر از ۱۲ درجه باشد.
- افشاندن آب: درصورتی که دمای آب به نسبت بتن بیشتر از ۵ درجه سانتی گراد باشد، بهتر است از شیوه کیورینگ بتن با افشاندن آب روی آن استفاده شود. این کار باید به طور مداوم انجام شود، در غیر این صورت، بتن چند مرتبه تر و خشک شده و پوسته پوسته می شود.
- استفاده از روکش های خیس: در صورتی که امکان آب افشانی وجود نداشته باشد، از روکش های جذب کننده آب نظیر حصیر، گونی، گلیم و … استفاده می شود. این روکش ها، همان ابتدای کار باید شسته شوند تا در صورتی که مواد قابل حلی داشته باشند، پاکسازی شود تا به این وسیله قابلیت جذب آن ها بیشتر شود.
عمل آوری عایقی : این روش عمل آوری در جاهایی مورد استفاده قرار می گیرد که با کمبود آب مواجه هستیم و امکان آب دهی به بتن وجود ندارد، بنابراین برای پیشگیری از تبخیر آب و حفظ رطوبت بتن، از عایق استفاده می کنند؛ عمل آوری عایقی به دو شیوه قابل انجام است که عبارتند از:
روش اول: در این روش، با موادی همانند ماسه و نی روی سطح بتن را می پوشانند. این مواد در طی فرآیند کیورینگ بتن رطوبت خود را حفظ می کنند و از تبخیر آب بتن پیشگیری کرده یا سرعت را کم می کند.
روش دوم :در این روش، هنگام انجام عملیات بتن ریزی، روی سطح آن را با پلاستیک می پوشانند تا به این وسیله از هدر رفت رطوبت پیشگیری کنند. این متد می تواند موجب تغییر رنگ سطح بتن شود بنابراین نباید در محل هایی که زیبایی بتن حائز اهمیت است، مورد استفاده قرار بگیرد.
روش های پیشگیری از تبخیر آب بتن
آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی یکی از شیوه های حفظ رطوبت آن است با این حال برای این کار مواد افزودنی دیگری هم وجود دارد و همین طور می توان از روش های متفاوت دیگری نیز استفاده کرد. در واقع تمامی این متدها کمک به بهبود عمل آوری بتن می کنند و در نهایت مقاومت آن را افزایش می دهند؛ در ادامه به برخی از این روش ها اشاره می کنیم:
- استفاده از ترکیبات عمل آوری
به منظور بهبود عمل آوری بتن می توان از ترکیبی که به شکل مایع است کمک گرفت. معمولاً این ترکیب را روی سطح بتن می پاشند تا از تبخیر رطوبت آن جلوگیری کنند. این مواد عمل آوری را از ترکیب رزین های طبیعی یا مصنوعی با حلال به دست می آورند . هنگامی که این ترکیب را روی بتن می پاشند، ماده حلال آن تبخیر می شود و تنها رزین موجود در آن بر سطح بتن باقی می ماند. معمولاً غشایی که رزین بر سطح بتن ایجاد می کند ۱ تا ۴ هفته دوام دارد تا این که در نهایت بر اثر تماس با هوا و نور آفتاب ترک بخورد و از سطح بتن جدا شود .
- استفاده از ورق های پلاستیکی
در این روش، سطح بتن را با پلاستیک به گونه ای می پوشانند که لبه بالایی پلاستیک به طول ۱ متر روی هم قرار بگیرد و سپس روی این لبه ها، قطعات چوبی می گذارند. توجه داشته باشید که ورق های پلاستیکی باید به طور کامل روی سطح مماس باشد و قطعات چوب آن ها را ثابت نگه دارد تا بر اثر وزش باد جا به جا نشوند . لازم به یادآوری است که این کار می تواند موجب تغییر شکل ظاهر و رنگ بتن شود .
- عمل آوری بتن با استفاده از قالب
استفاده از قالب هم می تواند تا حد زیادی از تبخیر آب بتن پیشگیری کند؛ در واقع می توان با مرطوب کردن قالب های چوبی، باعث شد که بتن هم مرطوب باقی بماند با این حال، این روش در مناطق گرم و خشک کارایی ندارد.
- عمل آوری حفاظتی
این روش، در واقع حفاظت از بتن تازه در مقابل آسیب های ناشی از بارش باران، تگرگ و همین طور ضربات یا لرزش های احتمالی است.
- عمل آوری حرارتی
در فصول سرد سال، در نخستین روزهای بتن ریزی به منظور حفاظت از آن در برابر یخ زدگی باید دمای داخلی آن را افزایش داد که می توان با عمل آوری حرارتی و بخاردهی این کار را انجام داد. در این خصوص رعایت نکات زیر الزامی است:
- قبل از گیرش بتن، گرما دهی انجام نشود .
- دمای بتن حداکثر ۶۵ درجه سانتی گراد باشد .
- تا زمانی که بتن کاملاً خشک نشده، گرما دهی به طور یکنواخت انجام شود .
- برای جلوگیری از کاهش دمای بتن، از عایق های حرارتی استفاده شود.
- در هر ساعت می توان دمای بتن را ۲۰ درجه سانتی گراد افزایش یا کاهش داد تا از شوک حرارتی به آن جلوگیری شود .
- به این منظور می توان از قالب های چوبی، پوشال، پشم و شیشه، پلی اورتان و … استفاده کرد.
- بهتر است از مواد عایق گرمازایی که در ترکیبات آن ها مواد مضر وجود دارد، استفاده نشود.
سخن پایانی
آب دادن به بتن بعد از بتن ریزی یکی از مهم ترین کارهایی است که در راستای عمل آوری بتن مورد استفاده قرار می گیرد. غرق آب کردن و پاشیدن آب با شیلنگ بر روی بتن، از قدیمی ترین و متداول ترین روش های آبدهی به بتن است ولی از این دو روش نمی توان در هر آب و هوایی استفاده کرد زیرا می تواند به بتن آسیب وارد کند.