مطمئنا تاکنون شما در هنگام عبور از خیابان‌ها و بزرگراه‌ها موانع نیوجرسی را دیده‌اید که برای تفکیک راه‌ها استفاده می‌شوند. این موانع بتنی بدون هیچ عیب و نقصی در ظاهر و با بتن‌ریزی در قالب‌های فلزی محکم در ابعاد و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. به این قالب‌های پیش‌ساخته، قالب نیوجرسی بتنی می‌گویند. نصب و جداسازی قالب‌های نیوجرسی مفصلی بسیار ساده خواهد بود و ازاین‌رو از آنها به‌طور گسترده در تولید قطعات بتنی استفاده می‌شود. این قطعات از مزایا و معایب دیگری نیز برخوردار هستند.
معرفی قالب نیوجرسی بتنی
به‌منظور معرفی قالب نیوجرسی مفصلی لازم است ابتدا موانعی که به وسیله این قالب‌ها تولید می‌شوند را معرفی کنیم. این قطعات بتنی برای اولین بار در شهر نیوجرسی کانادا طراحی و تولید شدند و به‌همین دلیل با این نام شناخته می‌شوند. این قطعات بتنی و قالب‌های مورد نیاز برای آنها به‌مرور زمان دستخوش تغییراتی قرار گرفتند.
امروزه در پروژه‌های زیادی این قطعات بتنی کاربرد دارند و برای ساخت قطعات بتنی متنوع، قالب‌های خاصی به‌کار گرفته می‌شود. در واقع استفاده از این قالب‌ها به افراد کمک می‌کند، قطعات نیوجرسی را کاملا هم‌شکل و هم‌اندازه و بدون هیچ بی‌نظمی درست کنند.
اولین نمونه این قالب نیوجرسی بتنی در سال ۱۳۷۵ توسط وزارت راه و ترابی در ایران تولید شد که چهار متر طول داشت.
انواع قالب های نیوجرسی بتنی
قطعا بسیاری از ما قطعات بزرگ بتنی را در بزرگراه‌ها و جاده‌ها مشاهده کرده‌ایم که برای حفظ ایمنی در جاده‌ها و بزرگراه‌ها کاربرد دارند. به‌طور کلی قالب‌های نیوجرسی از مواد مختلف و با نحوه اتصال متنوع تولید می‌شوند. هر یک از انواع قالب نیوجرسی کاربردهای خاص خود را دارند. تولید کنندگان در هنگام انتخاب نوع این قالب‌ها باید دقت داشته باشند، زیرا درصورت انتخاب قالب نامناسب، نمی‌توانند به عملکرد مورد نظر خود دست یابند. انواع مختلف این قالب‌ها ازنظر نوع اتصال شامل موارد زیر می‌شوند:
قالب های نیوجرسی با اتصال مفصل
در قسمت ابتدا و انتهای این نوع از قالب نیوجرسی بتنی یک نر و مادگی وجود دارد که به‌عنوان مفصل شناخته می‌شود و باعث اتصال قالب‌ها به یکدیگر خواهد شد. به‌طور معمول قالب‌های مفصلی در طول‌های ۴ متر و ۶ متر امکان تولید دارند. این قالب‌ها را می‌توان به‌وسیله مفصل‌هایی از جنس فلز به‌هم متصل کرد و یک قالب بزرگتر با طول زیادتر را تشکیل داد.
اغلب قالب‌ها مفصلی به‌دلیل برخورداری از مقاومت و استحکام زیاد، طرفداران بسیاری پیدا کرده‌اند. بااین‌حال برخی از نمونه‌های قالب‌های مفصلی زیاد مورد استفاده قرار نمی‌گیرند که شامل قالب مفصلی ابتدا و انتها، قالب مفصلی تغییر ارتفاع، قالب مفصلی تغییر عرض می‌شوند.
قالب های نیوجرسی با اتصال کام و زبانه
برخی از قالب‌های نیوجرسی با استفاده از کام و زبانه به‌هم متصل می شوند. به‌طور کامل می‌توان قطعات بتنی تولیدشده با استفاده از این قالب‌ها را توسط کام و زبانه به یکدیگر قفل کرد. این نوع قالب نیز از پرطرفدارترین و پرکاربردترین قالب های نیوجرسی به‌حساب می‌آید.
قالب نیوجرسی ساده یا بدون اتصال
نوع دیگری از قالب‌هایی که در ساخت قطعات نیوجرسی کاربرد دارند، بدون اتصال تولید می‌شوند. این نوع قالب‌ها با نام قالب ساده نیز شناخته شده‌اند.
کاربرد و روش های استفاده از قالب نیوجرسی بتنی
کاربرد قالب نیوجرسی بتنی درست کردن قطعات نیوجرسی بتنی است. البته در کارخانه قطعات نیوجرسی با استفاده از قالب ساخته نمی‌شوند. به‌طور کلی روشهای استفاده از این قالب‌ها به‌صورت زیر در نظر گرفته خواهد شد:
استفاده از قالب نیوجرسی بتنی به روش ایستاده
در این روش قالب به‌صورت ایستاده قرار داده می‌شود و عملیات بتن‌ریزی در آن انجام خواهد شد. پس از خشک شدن بتن دو پیچ انتهای قالب با استفاده از جک باز می‌شود تا جدا شدن بتن از قالب به‌راحتی صورت گیرد. پس از جداسازی قالب از قطعه بتنی و برداشتن قالب، قطعه به‌صورت ایستاده باقی می‌ماند.
استفاده از قالب نیوجرسی بتنی به روش قالب برعکس
در این روش قالب‌ها به‌صورت واژگون و برعکس قرار گرفته‌اند و بتن‌ریزی از بخش کف قالب انجام می‌شود. پس از سفت‌شدن بتن در قالب، می‌توان آن را توسط جرثقیل برگرداند و وقتی بر روی زمین قرار گرفت، قالب را از آن جدا کرد.
استفاده از قالب نیوجرسی بتنی به روش دستگاه اتوماتیک
در این روش با استفاده از قالب نیوجرسی بتنی و دو سیستم کاملا اتوماتیک و مجزا قطعات بتنی در محل پروژه ساخته می‌شوند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگرچه این روش استفاده ازاین نوع قالب‌ها سرعت عمل بالایی دارد، اما به‌دلیل فراهم کردن آب و بردن دستگاه‌های لازم به محل پروژه هزینه بسیار زیادی خواهد داشت. ازاین‌رو تعداد معدود افراد از قالب‌ها به این روش در پروژه‌های خود استفاده می‌کنند.
استفاده از قالب نیوجرسی بتنی به روش بتن ریزی درجا
در این روش استفاده از قالب‌ها برخلاف سایر روشهای دیگر، تمامی عملیات ساخت قطعات بتنی از بتن‌ریزی و سفت شدن بتن گرفته تا جداسازی آن از قالب توسط نیروی انسانی و بدون دخالت دستگاه‌ها انجام می‌شود.
مشخصات قالب نیوجرسی بتنی
قالب نیوجرسی بتنی معمولا در اندازه‌های متوسط با ابعاد چهار متر و بزرگ با ابعاد ۶ متر طراحی و تولید می‌شوند. به‌طور معمول قالب‌های چهار متری به‌صورت یک تکه و بدون درز تولید می‌شوند و قطعه بتنی که به‌وسیله این قالب‌ها به تولید می‌رسند، سطحی صاف و صیقلی دارد.
در ساخت این قالب‌ها از ورق ST52 با ضخامت چهار میلی‌متر استفاده می‌شود. هر چه ضخامت ورق به‌کار رفته در ساخت قالب بیشتر باشد، طول عمر و دوام قالب افزایش پیدا می‌کند. البته لازم به ذکر است که برخی از انواع قالب نیوجرسی براساس نیاز کارفرماها در ابعاد مختلف و با ورق‌ها با ضخامت متفاوت تولید می‌شوند.
یکی از اساسی‌ترین مشخصه این قالب‌ها این است که دقیقا مطابق با نقشه‌ها و استانداردهای وزارت راه طراحی و تولید شوند.
اجزای تشکیل‌دهنده قالب نیوجرسی بتنی
در ساخت قالب نیوجرسی بتنی یا مینی نیوجرسی بتنی مفصل دار از مصالح و متریال مختلفی استفاده می‌شود. در درجه اول باید از مصالح و متریال باکیفیت در ساخت این قالب‌ها استفاده شود تا تولیدکنندگان قطعات بتنی با استفاده از این قالب‌های مطلوب، قادر به تولید نیوجرسی‌های بتنی باکیفیت شوند. اجزای تشکیل‌دهنده این قالب‌ها عبارتند از:
- شاسی
- دیواره اصلی
- درپوش‌ها
- محدودکننده فواصل
- جک های دو پیچ
- بولت و مهره
- شاهین برای حمل و نق
- ویبراتورهای پرتابل
سفارش تولید قالب نیوجرسی بتنی
درصورتی‌که افراد نیاز به مدل‌های خاصی از قطعات بتنی نیوجرسی داشته باشند و قالب‌های آماده نیاز آنها را برآورده نکند، آنها می‌توانند این قالب‌ها را در طرحها و ابعاد مورد نظر خود سفارش دهند. به‌طور کلی شهرداری‌ها و برخی از شرکت‌های عمرانی خاص به‌عنوان خریداران قالب نیوجرسی بتنی به‌شمار می‌روند.
اغلب تولیدکنندگان، این قالب‌ها را براساس نقشه‌های ارائه‌شده توسط شهرداری یا شرکت‌های خریدار و مطابق با نقشه‌ها و استانداردهای وزارت راه تولید می‌کنند. مشتریان برای سفارش قالب‌های نیوجرسی، باید مراحل زیر را سپری کنند:
تعیین نقشه قالب نیوجرسی بتنی با نمایش دقیق طرح و ابعاد
درصورتی‌که افراد در پروژه‌های خود به قالبی با طرح و ابعادی متفاوت از قالب‌های آماده نیاز دارند، باید نقشه قالب مورد نظر را برای تولیدکننده بفرستند. با دریافت عکس قالب از طرف مشتری، نقشه، ابعاد و الزامات لازم توسط تولیدکننده در ساخت قالب رعایت خواهد شد.
تایید نقشه قالب توسط مهندسین سازه
قبل از تولید قالب، نقشه طراحی‌شده ازنظر قابلیت اجرا باید توسط مهندسین بررسی شود. در طراحی قالب‌های نیوجرسی رعایت کیفیت و استانداردهای موردنظر به‌دلیل حساسیت‌های استفاده از آن از اهمیت بالایی برخوردار است. درصورتی‌که در طرح این قالب‌ها مشکلی وجود نداشته باشد، طرح تایید خواهد شد و الزامات لازم برای تولید آن آماده می‌شود.
درنظر گرفتن المان های قابل تغییر در ساخت قالب مورد نظر
به‌طور کلی در ساخت قالب نیوجرسی بتنی مواردی همچون ابعاد قالب، نوع و ضخامت ورق و نوع قالب که ساده، مفصل‌دار یا با اتصالات کام و زبانه است، به‌عنوان المان‌های قابل تغییر درنظر گرفته می‌شوند. باتوجه‌به کاربرد قالب و نظر مشتری هر یک از این ویژگی‌ها را می‌توان تغییر داد. با تغییر هر یک از این المان‌ها قالب از حالت استاندارد خارج نمی‌شود، اما با تغییر ضخامت ورق فولادی قالب نهایی استاندارد محسوب نمی‌شود.
محاسبه وزن و هزینه تولید قالب و ارائه پیش فاکتور
در این مرحله از سفارش قالب پس از مشخص‌شدن طرح قالب و اعمال همه درخواست‌های مشتری در طراحی نقشه آن، وزن و هزینه‌های جانبی تولید این قالب محاسبه می‌شود. سپس یک پیش فاکتور برای مشتری آماده و به او ارائه خواهد شد.
شروع تولید قالب نیوجرسی و ارائه فاکتور نهایی
در مرحله آخر تولید قالب نیوجرسی بتنی با طرح جدید شروع می‌شود و یک فاکتور نهایی برای مشتری ارسال خواهد شد. در تمام مراحل تولید این قالب‌ها واحد کنترل کیفیت (QC) و واحد تضمین کیفیت (QA) نحوه و روند ساخت این محصولات را بررسی می‌کند. در نهایت قالب نیوجرسی مفصل‌دار با کیفیت بالا و استاندارد لازم به مشتری عرضه می‌شود.
مزایای قالب نیوجرسی بتنی
از مزایای قالب‌های نیوجرسی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- با استفاده از این قالب‌ها ساخت و جداسازی قطعات بتنی به‌راحتی امکان‌پذیر می‌شود.
- تنوع این قالب‌ها ازنظر ابعاد و اندازه یکی دیگر از مزایای آن به‌حساب می‌آید.
- امکان سفارشی‌سازی قالب‌ها یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از آنها است.
- این قالب‌ها از دوام و کیفیت بالایی برخوردار هستند و در تماس با مخلوط بتن سازگار خواهند بود.
قیمت و خرید قالب نیوجرسی بتنی
قیمت قالب نیوجرسی یکی از نکات مهم در انتخاب و خرید این قطعات به‌حساب می‌آید و افراد قبل از خرید آنها باید به قیمت آن دقت داشته باشند. قیمت این قطعات بتنی باتوجه‌به عوامل مختلفی همچون سایز و ابعاد، روش تولید و متریال به‌کار رفته در ساخت آن مشخص می‌شود.
البته قیمت این قطعات در هنگام سفارش آنها به مشتریان اعلام خواهد شد و در این زمان مشتریان می‌توانند با تغییر در مواد اولیه یا سایز قالب‌ها، قیمت آنها را متناسب با بودجه خود تغییر دهند.
نکات مهم در رابطه با خرید و فروش قالب نیوجرسی بتنی
علاوه‌بر قیمت، افراد در هنگام خرید این قطعات بتنی باید به نکات دیگری توجه داشته باشند. برخی از این نکات شامل موارد زیر می‌شوند:
- تولیدکنندگان قالب نیوجرسی بتنی درصورتی‌که قصد فروش این قالب‌ها به پیمانکاران وزارت راه و شهرسازی دارند، باید به این نکته توجه کنند که قالب‌های خود را مطابق با استانداردها و نقشه‌های این وزارتخانه به تولید برسانند.
- هر چه ضخامت ورق قالب بیشتر شود، کیفیت، طول عمر و دوام آن افزایش می‌یابد. بنابراین توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است.
- قالب‌های بدون درز را می‌توان در بلندمدت استفاده کرد و به‌همین دلیل در هزینه‌های پروژه‌ها به مقدار قابل توجهی صرفه‌جویی می‌شود. قالب‌های بدون درز گران‌تر هستند، اما به استفاده از سطح بتن اکسپوز نیاز ندارند.
- نکته دیگر در هنگام خرید قالب‌های بتنی مفصلی، توجه‌به کیفیت مفصل‌های آن است، زیرا مفصل‌های این مدل قالب‌ها باید از مقاومت و استحکام خوب و بالایی برخوردار باشند.
بررسی نهایی قالب نیوجرسی بتنی
کاربرد قالب نیوجرسی بتنی در ساخت قطعات بتنی بزرگ و متوسط درنظر گرفته می‌شود. این قالب‌ها برای اولین بار در شهر نیوجرسی طراحی و تولید شده‌اند. این قالب‌ها در انواع مختلف، با سایزهای متفاوت و به روشهای مختلف تولید می‌شوند. البته هر کدام از انواع این قالب‌ها در موقعیت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت این قالب‌ها باتوجه‌به عوامل مختلفی تعیین می‌شود.
سوالات متداول
۱- قیمت قالب نیوجرسی بتنی به چه عواملی وابسته است؟
قالب نیوجرسی بتنی، بر اساس ابعاد، روش تولید و مواداولیه به‌کار رفته در آن تعیین قیمت خواهند شد.
۲- رایج‌ترین نمونه های قالب نیوجرسی چیست؟
در میان انواع قالب‌های نیوجرسی بتنی، قالب‌های چهار متری و ۶ متری از نمونه‌های رایج و پرکاربرد به‌حساب می‌آیند.